1. Νομική βάση
2. Γενικά
3. Μεταφορά της συνήθους κατοικίας από κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης
4. Μεταφορά της συνήθους κατοικίας από χώρα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης
5. Εγγραφή Μηχανοκίνητων Οχημάτων
6. Πρόσθετες πληροφορίες
1. Νομική βάση
Κοινοτική Νομοθεσία:
- Κανονισμός ΕΚ/1186/2009
- Οδηγία ΕΕ/2009/55
Εθνική Νομοθεσία:
2. Γενικά
2.1. Συνήθης κατοικία θεωρείται ο τόπος στον οποίο ένα άτομο διαμένει συνήθως, δηλαδή τουλάχιστον 185 ημέρες ανά δωδεκάμηνο λόγω προσωπικών και επαγγελματικών δεσμών.
Σε περίπτωση που ένα άτομο δεν έχει επαγγελματικούς δεσμούς, συνήθης κατοικία του θεωρείται ο τόπος των προσωπικών του δεσμών από τους οποίους προκύπτουν στενοί δεσμοί μεταξύ του ατόμου αυτού και του τόπου στον οποίο κατοικεί.
Η συνήθης κατοικία ατόμου, του οποίου οι επαγγελματικοί δεσμοί βρίσκονται σε τόπο άλλο από τον τόπο των προσωπικών του δεσμών, και το οποίο, για το λόγο αυτό, υποχρεώνεται να διαμένει διαδοχικά σε διάφορους τόπους που βρίσκονται σε δύο ή περισσότερα κράτη-μέλη, θεωρείται ότι βρίσκεται στον τόπο των προσωπικών του δεσμών, νοουμένου ότι επιστρέφει τακτικά στον τόπο αυτό. Ο τελευταίος αυτός όρος δεν απαιτείται, όταν το άτομο διαμένει σε ένα κράτος-μέλος για την εκτέλεση αποστολής με καθορισμένη διάρκεια.
Η φοίτηση σε πανεπιστήμιο ή άλλη σχολή σε μια χώρα δεν σημαίνει ότι στη χώρα αυτή το πρόσωπο έχει συνήθη κατοικία.
2.2. Προσωπικά είδη νοούνται ως τα είδη που προορίζονται για προσωπική χρήση των ενδιαφερομένων ή για τις ανάγκες του νοικοκυριού τους και δεν παρουσιάζουν με το είδος ή την ποσότητά τους οποιοδήποτε εμπορικό ενδιαφέρον. Τα είδη αυτά περιλαμβάνουν:
- την οικοσκευή, δηλαδή τα προσωπικά αντικείμενα, τον οικιακό ρουχισμό και τα είδη επίπλωσης ή εξοπλισμού που προορίζονται για προσωπική χρήση των ενδιαφερομένων ή για τις ανάγκες του νοικοκυριού τους·
- τα ποδήλατα και μοτοσικλέτες, τα αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης και τα οχήματα που ρυμουλκούνται από αυτά, τα τροχόσπιτα, τα σκάφη αναψυχής και τα ιδιωτικά αεροπλάνα∙
- τις οικιακές προμήθειες που προορίζονται να καλύψουν συνήθεις οικογενειακές ανάγκες, τα οικόσιτα ή ιππευόμεναζώα∙
- τα φορητά όργανα μηχανικών ή ελεύθερων τεχνών που είναι απαραίτητα για την άσκηση του επαγγέλματος του ενδιαφερομένου.
3. Μεταφορά της συνήθους κατοικίας από κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Εμπορεύματα τα οποία βρίσκονται σε ελεύθερη κυκλοφορία στην E.E. διακινούνται από ένα κράτος-μέλος σε ένα άλλο χωρίς την καταβολή εισαγωγικού δασμού. Για τη μη επιβολή του εισαγωγικού δασμού σε τέτοια περίπτωση, είναι απαραίτητο να αποδεικνύεται ο ενωσιακός χαρακτήρας των εμπορευμάτων.
Πρόσωπο το οποίο μεταφέρει τη συνήθη κατοικία του από άλλο κράτος-μέλος στην Κύπρο θα πρέπει να διευθετήσει τελωνειακά τα προσωπικά του είδη και το όχημα του ως ακολούθως:
3.1. Ενωσιακός χαρακτήρας Προσωπικών Ειδών
Απόδειξη ενωσιακού χαρακτήρα με ένα από τους πιο κάτω τρόπους:
- Παραστατικό T2L ή T2LF
- Εμπορικά Έγγραφα (τιμολόγιο, φορτωτική, δηλωτικό φορτίου)
Το παραστατικό Τ2L ή Τ2LF μπορεί να ληφθεί είτε απευθείας από το τελωνείο του άλλου κράτους-μέλους είτε μέσω του προμηθευτή ή φορτωτή των προσωπικών ειδών.
3.2. Ενωσιακός Χαρακτήρας Μηχανοκίνητων Οχημάτων
Το ίδιο ισχύει και για τα μηχανοκίνητα οχήματα. Άτομα τα οποία μεταφέρουν στην Κυπριακή Δημοκρατία από άλλο κράτος-μέλος της Ε.Ε. αυτοκίνητο ή μοτοσικλέτα για ιδιωτική χρήση μπορούν να αποδείξουν τον ενωσιακό χαρακτήρα του οχήματος τους με ένα από τους δυο ακόλουθους τρόπους:
- προσκομίζοντας το παραστατικό Τ2L ή Τ2LF, ή
- με τις πινακίδες κυκλοφορίας και το έγγραφο ταξινόμησης οχήματος κανονικής σειράς κυκλοφορίας άλλου κράτους-μέλους (δηλαδή το πρωτότυπο πιστοποιητικό εγγραφής του οχήματος)
Το παραστατικό Τ2L ή Τ2LF μπορεί να ληφθεί είτε απευθείας από το τελωνείο του άλλου κράτους-μέλους είτε μέσω του προμηθευτή ή φορτωτή του οχήματος.
Τονίζεται ότι για την παραλαβή του οχήματος από το Τμήμα Τελωνείων είναι απαραίτητο όπως πρώτα συμπληρώνεται το έντυπο με τίτλο ΑΙΤΗΣΗ ΒΕΒΑΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΩΝ ΕΝΩΣΙΑΚΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ, με την επισύναψη και ενός εκ των εγγράφων που αναφέρονται πιο πάνω.
Αν δεν μπορεί να αποδειχθεί ο Ενωσιακός χαρακτήρας ενός οχήματος, τότε το όχημα θα θεωρηθεί ότι προέρχεται από χώρα εκτός της Ε.Ε. και ως εκ τούτου θα υπόκειται σε εισαγωγικό δασμό και Φ.Π.Α.
3.3. Τελωνισμός του Οχήματος
Μετά την παραλαβή του οχήματος από το λιμάνι άφιξης είναι απαραίτητο όπως η διαδικασία τελωνισμού του ολοκληρωθεί σε οποιοδήποτε επαρχιακό γραφείο του Τμήματος Τελωνείων το αργότερο σε 10 εργάσιμες μέρες από την ημέρα βεβαίωσης του ενωσιακού χαρακτήρα.
Για τον τελωνισμό του οχήματος, θα πρέπει προσκομιστεί το πρωτότυπο πιστοποιητικό εγγραφής του οχήματος από το προηγούμενο κράτος-μέλος. Για τα μεταχειρισμένα επιβατικά αυτοκίνητα θα πρέπει επιπρόσθετα να εξασφαλιστεί και να προσκομιστεί σχετική βεβαίωση η οποία εκδίδεται από τον Έφορο Μηχανοκινήτων (Τμήμα Οδικών Μεταφορών) αναφορικά με τη μάζα του εκπεμπόμενου διοξειδίου του άνθρακα (CO2 –συνδυασμένος κύκλος) του οχήματος (Έντυπο ΤΟΜ119Α – εκδίδεται κατόπιν προσκόμισης στο Τμήμα Οδικών Μεταφορών του πρωτότυπου πιστοποιητικού εγγραφής του οχήματος από το προηγούμενο κράτος-μέλος).
3.4. Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ)
Διευκρινίζεται ότι μόνο τα «καινούρια» μηχανοκίνητα χερσαία οχήματα (αυτοκίνητα και μοτοσικλέτες) τα οποία μεταφέρονται στη Κυπριακή Δημοκρατία από άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε. επιβαρύνονται με Φ.Π.Α. κατά το χρόνο της εισόδου τους στη Δημοκρατία.
Για σκοπούς ΦΠΑ, ένα μηχανοκίνητο όχημα θεωρείται «μεταχειρισμένο» κατά τη μεταφορά του στην Κυπριακή Δημοκρατία από ένα άλλο κράτος-μέλος της Ε.Ε. εάν συντρέχουν και οι δύο πιο κάτω προϋποθέσεις:
(α) η περίοδος από την ημερομηνία της πρώτης θέσης του οχήματος σε κυκλοφορία (ημερομηνία πρώτης εγγραφής) μέχρι την ημερομηνία της παράδοσης για σκοπούς απόκτησης του στη Δημοκρατία (ημερομηνία αγοράς με σκοπό τη μεταφορά του στη Δημοκρατία) είναι μεγαλύτερη των έξι μηνών, και
(β) το όχημα έχει διανύσει μέχρι την ημερομηνία απόκτησης του πέραν των 6.000 χιλιομέτρων.
Κανονικά, εάν έστω και μία από τις πιο πάνω προϋποθέσεις δεν πληρούται, τότε το όχημα θεωρείται «καινούριο» κατά το χρόνο της εισόδου του στη Δημοκρατία και υπάρχει υποχρέωση απόδοσης του Φ.Π.Α. στη Δημοκρατία, ανεξάρτητα αν αυτός έχει ήδη καταβληθεί στο κράτος-μέλος προέλευσης.
Ωστόσο, στα πλαίσια της μεταφοράς συνήθους κατοικίας προσώπου από άλλο κράτος-μέλος, η μεταφορά μεταφορικού μέσου το οποίο με βάση τα πιο πάνω θεωρείται «καινούριο» δε δημιουργεί την υποχρέωση καταβολής Φ.Π.Α. νοουμένου ότι ο Φ.Π.Α. έχει καταβληθεί στο κράτος-μέλος από το οποίο προέρχεται το μεταφορικό μέσο. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη μη καταβολή του Φ.Π.Α. στη Δημοκρατία αποτελεί το γεγονός ότι ο φόρος αυτός θα πρέπει αποδεδειγμένα να έχει καταβληθεί στο κράτος-μέλος από το οποίο το μεταφορικό μέσο προέρχεται. Η προσκόμιση του τιμολογίου αγοράς στο οποίο αναγράφεται το ποσό του Φ.Π.Α. ή περιέχεται η ένδειξη ότι ο Φ.Π.Α. έχει καταβληθεί, είναι απαραίτητη.
Διαδικασία για «καινούριο μεταφορικό μέσο» που αφικνούται στα πλαίσια Μεταφοράς Συνήθους Κατοικίας:
- Όπου απαιτείται, το όχημα θα παραχωρείται αρχικά προσωρινά για περίοδο ενός μηνός
- Ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να υποβάλει την «Υπεύθυνη Δήλωση» μαζί με τα απαραίτητα συνοδευτικά έγγραφα εντός της προθεσμίας αυτής, σε οποιοδήποτε τελωνειακό σταθμό.
Η «Υπεύθυνη Δήλωση» εξετάζεται και εφόσον πληρούνται οι διατάξεις της νομοθεσίας, το όχημα τελωνίζεται χωρίς την καταβολή του ΦΠΑ. Σε διαφορετική περίπτωση το ΦΠΑ καταβάλλεται.
4. Μεταφορά της συνήθους κατοικίας από χώρα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (τρίτη χώρα)
Παρέχεται απαλλαγή από εισαγωγικούς δασμούς και ΦΠΑ στα προσωπικά είδη ιδιώτη ο οποίος μεταφέρει τη συνήθη κατοικία του στη Δημοκρατία από τρίτη χώρα.
Στην περίπτωση των οχημάτων, η απαλλαγή παραχωρείται για ένα μόνο όχημα ανά ενδιαφερόμενο ο οποίος θα πρέπει να είναι κάτοχος κανονικής άδειας οδηγού.
4.1. Όροι και προϋποθέσεις
Για να παραχωρηθεί η απαλλαγή:
- Είναι απαραίτητο όπως τα προσωπικά είδη:
- βρίσκονταν στην κατοχή και χρήση του ενδιαφερομένου για 6 τουλάχιστον μήνες πριν από την ημερομηνία κατά την οποία έπαψε να έχει τη συνήθη κατοικία του στη τρίτη χώρα από την οποία προέρχεται∙
- προορίζονται για ιδία χρήση∙
- Ο ενδιαφερόμενος πρέπει να είχε τη συνήθη κατοικία του σε τρίτη χώρα για συνεχή περίοδο 12 τουλάχιστον μηνών πριν από τη μεταφορά της κατοικίας.
- Η εισαγωγή των προσωπικών ειδών μπορεί να πραγματοποιηθεί 6 μήνες πριν ή 12 μήνες μετά την ημερομηνία που ο ενδιαφερόμενος μεταφέρει τη συνήθη κατοικία του στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην περίπτωση κατά την οποία η εισαγωγή πραγματοποιείται πριν τη μεταφορά της κατοικίας, ο ενδιαφερόμενος αναλαμβάνει την υποχρέωση να τη μεταφέρει πράγματι σε προθεσμία 6 μηνών και καταβάλλει εγγύηση, το είδος και το ποσό της οποίας καθορίζει η Διευθύντρια του Τμήματος Τελωνείων.
4.2. Περιορισμοί
Τα προσωπικά είδη στα οποία παραχωρείται η απαλλαγή δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο χρησιδανείου, ενεχύρου, μισθώσεως ή μεταβιβάσεως για 12 μήνες από την εισαγωγή τους, εκτός και αν καταβληθούν οι εισαγωγικοί δασμοί με έγκριση της Διευθύντρια του Τμήματος Τελωνείων.
4.3. Εξαιρέσεις
Δεν παραχωρείται απαλλαγή από εισαγωγικούς δασμούς και ΦΠΑ σε:
- οινοπνευματώδη∙
- καπνό και καπνικά προϊόντα∙
- μέσα μεταφοράς δημόσιας χρήσης∙
- υλικά για επαγγελματική χρήση εκτός από τα φορητά όργανα μηχανικών ή ελεύθερων τεχνών.
4.4. Αποδείξεις που αφορούν τον τόπο κατοικίας
Ο ενδιαφερόμενος πρέπει να αποδείξει ότι είχε τη συνήθη κατοικία του εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσηςτουλάχιστον τους προηγούμενους 12 συνεχείς μήνες πριν από την ημερομηνία μεταφοράς της συνήθους κατοικίας του στην Κυπριακή Δημοκρατία. Επίσης πρέπει να παρουσιάσει αποδείξεις που αφορούν την πρόθεση εγκατάστασής του στην Κύπρο. Τέτοιες αποδείξεις σχετίζονται με:
- πώληση ή ενοικίαση της κατοικίας του στο εξωτερικό·
- στοιχεία εργοδότησης στο εξωτερικό (φορολογικές δηλώσεις, εισφορές κοινωνικών ασφαλίσεων, μισθοδοσία)·
- πιστοποιητικά φοίτησης παιδιών σε σχολεία του εξωτερικού·
- αποδείξεις καθημερινών εξόδων π.χ. λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος, υδατοπρομήθειας, τράπεζας κλπ.·
- στοιχεία κατοικίας στη Δημοκρατία (συμβόλαιο αγοράς, ενοικιαστήριο έγγραφο)·
- στοιχεία εργοδότησης στη Δημοκρατία·
- εγγραφή παιδιών σε σχολεία της Δημοκρατίας·
- οποιαδήποτε άλλα στοιχεία θεωρούνται αναγκαία.
4.5. Αποδείξεις που αφορούν το όχημα
- πιστοποιητικό εγγραφής/ιδιοκτησίας του οχήματος·
- πιστοποιητικό ασφάλισης του οχήματος στη χώρα από την οποία προέρχεται, για περίοδο 6 τουλάχιστον μηνών·
- τιμολόγιο αγοράς·
- στοιχεία άφιξης οχήματος (φορτωτική, διατακτικό)·
- οποιαδήποτε άλλα στοιχεία θεωρούνται αναγκαία.
4.6. Έντυπο που πρέπει να συμπληρωθεί
- Έντυπο Απ. 2 για τη μεταφορά της συνήθους κατοικίας από τρίτη χώρα.
Η συμπληρωμένη αίτηση μαζί με τα έγγραφα που αποδεικνύουν το δικαίωμα διεκδίκησης απαλλαγής θα πρέπει να υποβληθεί σε οποιονδήποτε επαρχιακό τελωνειακό γραφείο. Θα χρειαστεί ενδεχομένως να απαντήσετε σε ορισμένες διευκρινιστικές ερωτήσεις.
4.7. Τελωνισμός οχήματος
Για τον τελωνισμό του οχήματος πρέπει να συμπληρωθεί τελωνειακή διασάφηση (ΕΔΕ). Μαζί με το ΕΔΕ πρέπει να κατατίθεται στο Τμήμα Τελωνείων η επιστολή έγκρισης του αιτήματος σας, το έντυπο Τελ 104 Ο το οποίο εκδόθηκε κατά την άφιξη του οχήματος καθώς επίσης και το πρωτότυπο πιστοποιητικό εγγραφής του οχήματος από τη χώρα εισαγωγής. Επιπρόσθετα, απαιτείται και η προσκόμιση σχετικής βεβαίωσης που εκδίδεται από τον Έφορο Μηχανοκινήτων – Τμήμα Οδικών Μεταφορών αναφορικά με τη μάζα του εκπεμπόμενου διοξειδίου του άνθρακα (CO2 –συνδυασμένος κύκλος) του οχήματος (Έντυπο ΤΟΜ119Α – εκδίδεται κατόπιν προσκόμισης στο Τμήμα Οδικών Μεταφορών του πρωτότυπου πιστοποιητικού εγγραφής του οχήματος από τη χώρα εισαγωγής). Το Τμήμα Τελωνείων θα εκδώσει το έντυπο Τελ.72Α το οποίο θα πρέπει να παρουσιάσετε στο Τμήμα Οδικών Μεταφορών μαζί με τα υπόλοιπα έγγραφα που αφορούν το όχημα καθώς και το ίδιο το όχημα για σκοπούς επιθεώρησης και εγγραφής του.
Αν η απάντηση του Τμήματος Τελωνείων στην αίτηση σας για παραχώρηση απαλλαγής για το όχημα σας είναι αρνητική, επειδή δεν πληρούνται οι όροι και προϋποθέσεις της σχετικής νομοθεσίας έχετε τις ακόλουθες επιλογές:
- να καταβάλετε τους εισαγωγικούς δασμούς και ΦΠΑ
- να το εναποθέσετε σε αποθήκη τελωνειακής αποταμίευσης
- να το μεταφέρετε σε άλλο κράτος-μέλος της Ε.Ε.
- να το εξαγάγετε σε τρίτη χώρα
Περισσότερες πληροφορίες για την καταβολή του εισαγωγικού δασμού και ΦΠΑ μπορείτε να βρείτε στην σχετική σελίδα.
5. Εγγραφή Μηχανοκίνητων Οχημάτων
Μετά τον τελωνισμό τους από το Τμήμα Τελωνείων, τα οχήματα πρέπει να εγγραφούν στο μητρώο μηχανοκίνητων οχημάτων για σκοπούς κυκλοφορίας στους δημόσιους δρόμους. Αρμόδια αρχή για θέματα εγγραφής και κυκλοφορίας μηχανοκίνητων οχημάτων στην Κυπριακή Δημοκρατία είναι το Τμήμα Οδικών Μεταφορών (T.O.M.). Σχετικοί σύνδεσμοι επικοινωνίας για το Τ.Ο.Μ. δίνονται πιο κάτω:
Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: roadtransport@rtd.mcw.gov.cy
Ιστοσελίδα: www.mcw.gov.cy/rtd
6. Πρόσθετες πληροφορίες
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε γραπτώς στο Τμήμα Τελωνείων.
Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: headquarters@customs.mof.gov.cy