1. Τι είναι το καθεστώς της τελειοποίησης προς επανεξαγωγή (ΙΡ);

Πρόκειται για ένα ειδικό καθεστώς τελειοποίησης το οποίο λειτουργεί στα πλαίσια παροχής διευκολύνσεων στις μεταποιητικές και εξαγωγικές επιχειρήσεις, με σκοπό να παράγουν προϊόντα ανταγωνιστικά στην παγκόσμια αγορά και να αντεπεξέλθουν στο διεθνή εμπορικό ανταγωνισμό.

Το καθεστώς αυτό επιτρέπει τη χρησιμοποίηση μη ενωσιακών εμπορευμάτων στο τελωνειακό έδαφος της ΕΕ, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, προκειμένου να υποβληθούν σε μία ή περισσότερες εργασίες τελειοποίησηςχωρίς αυτά να υπόκεινται σε εισαγωγικούς δασμούς, άλλες επιβαρύνσεις (π.χ. ΦΠΑ, Φόροι Κατανάλωσης) ή σε εφαρμογή μέτρων εμπορικής πολιτικής (εφόσον τα μέτρα αυτά δεν απαγορεύουν την είσοδο ή την έξοδο στο ή από το τελωνειακό έδαφος της ΕΕ). Ακολούθως υπό μορφή «μεταποιημένων προϊόντων» μπορούν:

(α) να επανεξαχθούν εκτός του τελωνειακού εδάφους της ΕΕ ή

(β) να τεθούν σε ελεύθερη κυκλοφορία με την καταβολή των δασμών στη βάση των στοιχείων δασμολόγησης

(i) των εισαγόμενων εμπορευμάτων (αρχική δασμολογική κατάταξη, αξία, ποσότητα, φύση, καταγωγή) ή,

(ii) των μεταποιημένων προϊόντων (λαμβάνεται υπόψη η δασμολογητέα αξία, ποσότητα, φύση, καταγωγή των μη ενωσιακών εμπορευμάτων που χρησιμοποιήθηκαν κατά τις εργασίες τελειοποίησης),

υπό περιορισμούς που αναφέρονται στα άρθρα 85-86 του Κανονισμού (ΕΕ) αρ. 952/2013 (Κώδικας) και στα άρθρα 166-168 του κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων Κανονισμού.

(γ) να διευθετηθούν τελωνειακά με άλλους τρόπους που καθορίζονται στο Άρθρο 215 του Κώδικα (βλ. παράγραφο 7).

Εργασίες τελειοποίησης που μπορούν να εκτελεστούν στα πλαίσια του καθεστώτος σε εμπορεύματα που υπάγονται στο καθεστώς:

• κατεργασία εμπορευμάτων, στην οποία περιλαμβάνεται η συναρμολόγηση, η συνένωση και η προσαρμογή τους σε άλλα εμπορεύματα,
• μεταποίηση εμπορευμάτων,
• καταστροφή εμπορευμάτων,
• επισκευή εμπορευμάτων, στην οποία περιλαμβάνεται η αποκατάσταση και η θέση τους σε λειτουργία,
• χρησιμοποίηση ορισμένων εμπορευμάτων, τα οποία δεν περιέχονται μεν στα μεταποιημένα προϊόντα, επιτρέπουν όμως ή διευκολύνουν την παραγωγή των προϊόντων αυτών, ακόμα και αν αναλίσκονται εξ ολοκλήρου ή εν μέρει κατά τη χρησιμοποίησή τους (βοηθήματα παραγωγής) -εκτός καύσιμα, λιπαντικά, εξοπλισμό και εργαλεία (βλ. παράγραφος 4).

Επιπλέον το καθεστώς εφαρμόζεται για εμπορεύματα τα οποία θα υποστούν:

• συνήθεις εργασίες που αποσκοπούν στη διατήρηση τους, τη βελτίωση της εμφάνισης ή της εμπορικής ποιότητας ή την προετοιμασία τους για διανομή ή μεταπώληση (Παράρτημα 71-03 του Καν. (ΕΕ) αρ. 2015/2446),
• εργασίες για διασφάλιση συμμόρφωσής τους προς τις τεχνικές απαιτήσεις για τη θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία.

2. Ποια τα οφέλη από τη χρήση του καθεστώτος;

Με τη χρήση του καθεστώτος ΙΡ παρέχεται η δυνατότητα προμήθειας εμπορευμάτων από τρίτες χώρες που θα χρησιμοποιηθούν ως πρώτες ή και βοηθητικές ύλες για την παραγωγή προϊόντων, χωρίς αυτά να επιβαρύνονται με εισαγωγικούς δασμούς και λοιπούς φόρους. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η ενίσχυση και προώθηση των εξαγωγών σε τρίτες χώρες καθώς επίσης και η διατήρηση και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της Eνωσιακής μεταποιητικής βιομηχανίας σε διεθνές επίπεδο.

Το καθεστώς αυτό επιτρέπει τη χρήση 'ισοδύναμων εμπορευμάτων' (πχ ενωσιακή ζάχαρη) αντί μη ενωσιακών εμπορευμάτων και εξαγωγή του μεταποιημένου από αυτά προϊόντος (πχ. μπισκότων) πριν ή μετά την εισαγωγή των μη ενωσιακών εμπορευμάτων που υποκαθιστούν υπό προϋποθέσεις.

3. Ποιο είναι το νομικό πλαίσιο λειτουργίας του εν λόγω καθεστώτος;

• Κανονισμός (ΕΕ) αρ. 952/2013 -(UCC)-περί θεσπίσεως του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα (κύριες κοινές διατάξεις: άρθρα 22-30, 55, 79, 82, 85-86, 89-90, ειδικές: 210-225, 241, 255-258)
• Κανονισμός (ΕΕ) αρ. 2015/2446 -(DA) κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμός (κύριες κοινές διατάξεις: άρθρα 72-76, 98-99, 100-103, ειδικές: 161-183, 241, 248, 250, 254 και τα Παραρτήματα Β: 71-02 ως 71-06, 32-03, 33-06)
• Κανονισμός (ΕΕ) αρ. 2015/2447 -(IA) εφαρμοστικές Κανονισμός (κύριες κοινές διατάξεις: άρθρα 10-15, 147-158, ειδικές: 259-269, 271, 324-325 και τα Παραρτήματα Α, Β)
• Κανονισμός (ΕΕ) αρ. 2016/341 (TDA) κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμός για τους Μεταβατικούς Κανόνες (κύριες κοινές διατάξεις: άρθρα 2-3, ειδικές: 14-23, τελικές διατάξεις: 55 και τα Παραρτήματα Ι, Δ1, 12 έντυπα αίτησης και άδειας, 13 INF)
• Ο περί Τελωνειακού Κώδικας Νόμος του 2004, Ν.94(Ι)/2004 όπως έχει τροποποιηθεί (άρθρα 54-57),
• Το περί Τελωνειακού Κώδικα (Όροι και προϋποθέσεις Τελωνειακών Καθεστώτων) Διάταγμα- ΚΔΠ 436/2004
• Ο περί Φόρων Κατανάλωσης Νόμος του 2004, Ν.91(Ι)/2004
• Ο περί Φ.Π.Α. Νόμος, Ν.95(Ι)/2000, όπως έχει τροποποιηθεί

4. Ποια εμπορεύματα μπορούν να υπαχθούν στο καθεστώς ΙΡ;

Στο εν λόγω καθεστώς μπορούν να υπαχθούν τα εμπορεύματα των οποίων:

(α) μπορεί να εξακριβωθεί η ταυτότητά τους στα μεταποιημένα προϊόντα (εκτός αν αυτά θα υποβληθούν σε εργασίες επισκευής, καταστροφής ή χρησιμοποιούνται ως βοηθήματα παραγωγής),

(β) το είδος ή η κατάστασή τους τη στιγμή της υπαγωγής τους στο καθεστώς δεν μπορεί να αποκατασταθεί οικονομικά μετά τη μεταποίηση.

(γ) η προσφυγή στο καθεστώς δεν παρακάμπτει τα αποτελέσματα των κανόνων καταγωγής και των ποσοτικών περιορισμών που εφαρμόζονται στα εισαγόμενα εμπορεύματα,

Δεν επιτρέπεται η υπαγωγή στο καθεστώς:

- καυσίμων και πηγών ενέργειας άλλων από αυτών που χρειάζονται για τη δοκιμή των μεταποιημένων προϊόντων ή για την ανίχνευση ελαττωμάτων σε εμπορεύματα που έχουν υπαχθεί στο καθεστώς και απαιτούν επισκευή,

- λιπαντικών, άλλων από αυτών που χρησιμοποιούνται για τη δοκιμή, τη ρύθμιση ή την απόσυρση μεταποιημένων προϊόντων,

- εξοπλισμού και εργαλείων,

5. Πως μπορούν να υπαχθούν εμπορεύματα στο ειδικό καθεστώς ΙΡ;

Η υπαγωγή εμπορευμάτων στο καθεστώς της τελειοποίησης προς επανεξαγωγή προϋποθέτει τη χορήγηση άδειας από το Τμήμα Τελωνείων, η αίτηση της οποίας υποβάλλεται ηλεκτρονικά

(α) μέσω συστήματος Τελωνειακών Αποφάσεων (CDS) ή,

(β) απευθείας μέσω του μηχανογραφημένου συστήματος εισαγωγών/εξαγωγών ανάλογα, με την υποβολή της διασάφησης υπαγωγής των εμπορευμάτων στο καθεστώς (απλοποιημένη άδεια) στις περιπτώσεις που αναφέρονται στο Άρθρο 163 Καν. (ΕΕ) αρ. 2446/2015 με τη χρήση του συνοδευτικού εγγράφου ΙΡ/ΟΡ 1.

Δεν εφαρμοζεται ωστόσο:

• για εμπορεύματα του Παραρτήματος 71-02 DA (εκτός εάν η αξία τους δεν υπερβαίνει τις €150,000 και θα τύχουν καταστροφής υπό το καθεστώς λόγω εξαιρετικών περιπτώσεων),
• όταν στην αίτηση περιλαμβάνονται περισσότερα του ενός κράτη μέλη
• όταν θα γίνει χρήση ισοδύναμων εμπορευμάτων
• όταν απαιτείται εξέταση οικονομικών όρων

Η αίτηση υποβάλλεται μέσω του συστήματος CDS στο τελωνείο, στην επαρχία του οποίου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις όπου θα διενεργηθούν οι εργασίες τελειοποίησης (Τελωνείο Ελέγχου) και/ή οι κύριες λογιστικές καταχωρήσεις του αιτητή. Η αίτηση θα πρέπει να συνοδεύεται με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, όπως και η δήλωση του αιτητή σε ποιά στοιχεία δασμολόγησης θα επιθυμούσε να υπολογιστεί η τελωνειακή οφειλή. Πληροφορίες για το CDS μπορείτε να βρείτε πατώντας εδώ. Σχετικές είναι οι εγκύκλιοι του Τμήματος ΕΕ "Θ" (161) και ΕΕ "ΕΚΤ" (5) της κατηγορίας 'Θησέας' και "Καθεστώτα τελειοποίησης προς επανεισαγωγή/επανεξαγωγή' αντίστοιχα.

Αν η αίτηση υποβάλλεται για πρώτη φορά θα πρέπει να δοθεί από το Αρχιτελωνείο αριθμός άδειας συναλλασσομένου για το εν λόγω καθεστώς. Για το έντυπο αίτησης άδειας συναλλασσομένου πατήστε εδώ.

Στις περιπτώσεις όπου η αίτηση αφορά την εισαγωγή γεωργικών προϊόντων, όπως ζάχαρη, ελαιόλαδο, γάλα και προϊόντα γάλακτος, τα οποία περιλαμβάνονται αναλυτικά στο Παράρτημα 71-02 του Κανονισμού (ΕΕ) αρ. 2015/2446, απαιτείται η προσκόμιση επιπρόσθετων στοιχείων για να είναι δυνατή η εξέταση των οικονομικών όρων εκτός των περιπτώσεων όπου θεωρούνται ότι αυτοί πληρούνται σύμφωνα με το άρθρο 167(1) του εν λόγω Κανονισμού.

Στην α' περίπτωση, η άδεια χορηγείται από το αρμόδιο Τελωνείο μέσω του συστήματος CDS και αποστέλλεται στον δικαιούχο της άδειας μαζί με συνοδευτική επιστολή στην οποία αναγράφονται οι όροι οι οποίοι διέπουν τη χρήση του καθεστώτος ενώ στη β' περίπτωση, η άδεια χορηγείται με την αποδοχή της διασάφησης.

6. Πότε και σε ποιους χορηγείται άδεια χρήσης του ειδικού καθεστώτος ΙΡ;

Η εν λόγω άδεια χορηγείται μετά από αίτηση του προσώπου που πραγματοποιεί το ίδιο ή μέσω τρίτου, εργασίες τελειοποίησης προς επανεξαγωγή και έχει διάρκεια ισχύος 3 χρόνια για τα ευαίσθητα γεωργικά προϊόντα του Παραρτήματος 71-02 του Κανονισμού (ΕΕ) αρ. 2015/2446 ενώ για τα υπόλοιπα προϊόντα μέχρι και 5 χρόνια από την ημερομηνία θέσης σε ισχύ της άδειας.

Η άδεια χρήσης του εν λόγω καθεστώτος χορηγείται σε πρόσωπα (φυσικά ή νομικά) τα οποία πληρούν τους πιο κάτω όρους:

(α) είναι εγκατεστημένα στην ΕΕ (σε εξαιρετικές περιπτώσεις σε πρόσωπα που είναι εγκατεστημένα εκτός σύμφωνα με το Άρθρο 161 του Κανονισμού (ΕΕ) αρ. 2015/2446),

(β) παρέχουν όλα τα εχέγγυα που απαιτούνται για την ορθή διεξαγωγή των εργασιών,

(γ) παρέχουν εγγύηση για ενδεχόμενη τελωνειακή οφειλή (αν απαιτείται) το ύψος της οποίας θα πρέπει να καλύπτει, ανά πάσα στιγμή, το ποσό του δασμού που αντιστοιχεί στις τελωνειακές οφειλές και στις λοιπές επιβαρύνσεις. Για την συνομολόγηση της εγγύησης χρησιμοποιείται το έντυπο Τελ. 124,

(δ) χρησιμοποιούν τα εμπορεύματα ή φροντίζουν για τη χρησιμοποίησή τους ή διενεργούν εργασίες τελειοποίησης επί των εμπορευμάτων ή φροντίζουν για τη διεξαγωγή τέτοιων εργασιών.

Επιπλέον απαραίτητες προϋποθέσεις για τη χορήγηση άδειας χρήσης του εν λόγω καθεστώτος είναι:

(ε) το Τελωνείο να μπορεί να εξασφαλίσει την επιτήρηση και τον έλεγχο του καθεστώτος, χωρίς να υποχρεωθεί να θεσπίσει διοικητικές ρυθμίσεις δυσανάλογες προς τις υφιστάμενες οικονομικές ανάγκες,

(στ) να μην επηρεάζονται αρνητικά τα ουσιώδη συμφέροντα των ενωσιακών παραγωγών∙

(ζ) το είδος ή η κατάσταση των εμπορευμάτων τη στιγμή της θέσης τους στο καθεστώς να μην μπορεί να αποκατασταθεί οικονομικά μετά τη μεταποίηση,

(η) η προσφυγή στο καθεστώς να μην συνεπάγεται την παράκαμψη των αποτελεσμάτων των κανόνων καταγωγής και των ποσοτικών περιορισμών που εφαρμόζονται στα εισαγόμενα εμπορεύματα.

(θ) να μπορεί να εξακριβωθεί η ταυτότητα των εμπορευμάτων υπαγωγής στο καθεστώς στα μεταποιημένα από αυτά προϊόντα (εκτός των περιπτώσεων επισκευής, καταστροφής, χρήση βοηθημάτων παραγωγής)

Σημειώνεται ότι στα πλαίσια εφαρμογής της Οδηγίας 2006/123/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 2006 σχετικά με τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά και της εναρμονιστικής νομοθεσίας (Νόμος 76(Ι)/2010 περί της Ελευθερίας Εγκατάστασης Παρόχων Υπηρεσιών και της Ελεύθερης Κυκλοφορίας των Υπηρεσιών), το Τμήμα Τελωνείων για σκοπούς απλοποίησης των διαδικασιών και της διοικητικής συνεργασίας που απαιτείται για την εξέταση της εν λόγω αίτησης, μπορεί, μέσω του συστήματος ΙΜΙ, να ζητήσει και να πάρει πληροφορίες που αφορούν τον αιτητή από την Αρμόδια Αρχή άλλου κράτους μέλους, στην οποία ο αιτητής έχει δηλώσει ότι είναι εγγεγραμμένο μέλος.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη λειτουργία του ΙΜΙ μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα http://ec.europa.eu/imi-net ή να συνδεθείτε μέσω της ιστοσελίδας του Υπουργείου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού.

7. Πότε χορηγείται άδεια ΙΡ με τη συμμετοχή πέραν του ενός κράτος μέλους;

Πρόκειται για πολυεθνική άδεια στην οποία που περιλαμβάνει πέραν του ενός κράτους μέλους, π.χ. μη ενωσιακά εμπορεύματα εισάγονται για επεξεργασία στο κράτος μέλος Α, μεταφέρονται για περαιτέρω επεξεργασία στο κράτος μέλος Β και επανεξάγονται από το κράτος μέλος Β υπό μορφή παράγωγων προϊόντων σε τρίτη χώρα.

Η αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσω του συστήματος CDS στο τελωνείο, στην επαρχία του οποίου τηρούνται οι κύριες λογιστικές καταχωρήσεις του αιτούντος και όπου διενεργείται τουλάχιστο μέρος της μεταποίησης αν είναι δυνατόν να καθοριστεί, ώστε να διευκολύνεται η βάσει λογιστικών ελέγχων παρακολούθηση της εφαρμογής του καθεστώτος.

Η άδεια αυτή χορηγείται μετά την εκ των προτέρων συµφωνία των ενδιαφερόμενων τελωνειακών αρχών των εμπλεκόμενων κρατών μελών.

Περαιτέρω, με σκοπό την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ άλλων τελωνείων που εμπλέκονται στην εφαρμογή του καθεστώτος ΤΕ γίνεται χρήση Δελτίων Πληροφοριών IΝF, τα οποία από την 1/6/2020 εκδίδονται ηλεκτρονικά μέσω του Συστήματος Πληροφοριών INF, μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου ή του Τελωνείου που ζητεί την πληροφόρηση. Περισσότερα για το εν λόγω σύστημα μπορείτε να βρείτε πατώντας εδώ.

8. Πώς λειτουργεί το καθεστώς ΙΡ;

Στην άδεια καθορίζεται η περίοδος ισχύος της (μέχρι 3 χρόνια για εμπορεύματα που αναφέρονται στο Παράρτημα 71-02-DA και 5 χρόνια για τα υπόλοιπα εμπορεύματα) και η περίοδος εκκαθάρισης του καθεστώτος (δηλ. ο χρόνος υπαγωγής+μεταφοράς+τελειοποίησης+επανεξαγωγής ή άλλης διευθέτησης). Οι δύο περιόδοι μπορούν να παραταθούν μετά από γραπτό αίτημα.

Η υπαγωγή στο καθεστώς ΙΡ ΙΜ/ΕΧ και ΙΡ- ΕΧ/ΙΜ γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις της εισαγωγής και εξαγωγής αντίστοιχα.

Ο δικαιούχος της άδειας πρέπει να τηρεί αρχεία και λογιστικές καταχωρήσεις όπως αναφέρεται στο άρθρο 178 Καν. (ΕΕ) αρ. 2015/2446 που να επιτρέπουν στο τελωνείο ελέγχου να επιτηρεί και να παρακολουθεί όλες τις δραστηριότητες που καλύπτονται από τη σχετική άδεια και να επιτρέπουν την εξακρίβωση της ταυτότητας των εμπορευμάτων που έχουν υπαχθεί στο καθεστώς στα μεταποιημένα από αυτά προϊόντα π.χ. τις διασαφήσεις εισαγωγής/εξαγωγής, το συντελεστή απόδοσης, τη φύση των εργασιών τελειοποίησης, τεχνικές προδιαγραφές απαραίτητες για την διαπίστωση της ταυτότητας των εμπορευμάτων κλπ.

9. Πότε εκκαθαρίζεται το καθεστώς ΙΡ;

Το καθεστώς τελειοποίησης εκκαθαρίζεται όταν τα εισαγόμενα εμπορεύματα ή τα μεταποιημένα προϊόντα:

(α) υπαχθούν σε επόμενο τελωνειακό καθεστώς (θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία, ειδικό καθεστώς, εξαγωγή) ή

(β) εξέρχονται από την ΕΕ ή

(γ) καταστρέφονται χωρίς να αφήσουν κατάλοιπα ή

(δ) εγκαταλείπονται υπέρ του Δημοσίου

Μετά τη λήξη της προθεσμίας εκκαθάρισης και εντός 30 ημερών θα πρέπει να προσκομίζεται εκκαθαριστικός λογαριασμός στον οποίο να περιλαμβάνει πληροφορίες σύμφωνα με το Παράρτημα 71-06 του Καν. (ΕΕ) αρ. 2015/2446.

10. Πληροφορίες

- Τι αλλάζει με την εφαρμογή του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα στη λειτουργία των καθεστώτων τελειοποίησης ΑΠΟ 1/5/2016 βλ. Ανακοίνωση για την εγκύκλιο ΕΚΤ (1) ημερομηνίας 13/4/2016.

- Κατευθυντήριες Γραμμές για τα ειδικά καθεστώτα για κράτη μέλη και εμπορευόμενους- TAXUDA2/SPE/MRe (20171) 6411367 (αγγλικά) - Ιστοσελίδα ΕΕ

- Eγκύκλιοι για το καθεστώς τελειοποίησης προς επανεξαγωγή

- Συνοπτικός Οδηγός για το καθεστώς Τελειοποίησης προς Επανεξαγωγή - Μάρτιος 2018 -επικαιροποιημένη έκδοση Αύγουστος 2020

- Πληροφορίες για το Σύστημα Πληροφοριών INF για τα καθεστώτα τελειοποίησης

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε γραπτώς στο Τμήμα Τελωνείων.
Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: headquarters@customs.mof.gov.cy