Ι. Εισαγωγή

Το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) καθορίζει τα μέγιστα ετήσια ποσά που μπορεί να δαπανά η ΕΕ κάθε έτος σε διάφορους τομείς πολιτικής, για περίοδο τουλάχιστον πέντε ετών (μέχρι σήμερα η διάρκεια των ΠΔΠ ήταν 7 χρόνια). Με αυτό το τρόπο καθορίζονται τα όρια για τον δημοσιονομικό προγραμματισμό και τη δημοσιονομική πειθαρχία, ενώ παράλληλα εξασφαλίζεται ότι οι δαπάνες της ΕΕ είναι προβλέψιμες και ότι παραμένουν εντός των συμφωνηθέντων ορίων. Επιτρέπει επίσης στην ΕΕ να εφαρμόζει κοινές πολιτικές για μια περίοδο αρκετά μακρά ώστε αυτές να καθίστανται αποτελεσματικές, ενώ δίνεται στα Κράτη-Μέλη η ευχέρεια να προγραμματίσουν τις δαπάνες τους σε βάθος χρόνου.

Το τρέχον ΠΔΠ, για την περίοδο 2021-2027, προβλέπει μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό ύψους €1.074,3 δις για την ΕΕ των 27 σε τιμές 2018, συμπεριλαμβανομένης της ενσωμάτωσης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης. Μαζί με το Μέσο Ανάκαμψης της ΕΕ («Next Generation EU»), ύψους €750 δις, θα επιτρέψει στην ΕΕ να παράσχει πρωτοφανή χρηματοδότηση ύψους €1.824,3 τρις τα επόμενα χρόνια για τη στήριξη της ανάκαμψης από την πανδημία COVID-19 και των μακροπρόθεσμων προτεραιοτήτων της ΕΕ σε διάφορους τομείς πολιτικής.

Με βάση το ΠΔΠ, η χρηματοδότηση της ΕΕ θα διοχετευθεί σε νέες και ενισχυμένες προτεραιότητες σε όλους τους τομείς πολιτικής της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης. Η Πολιτική Συνοχής και η Κοινή Γεωργική Πολιτική θα εξακολουθήσουν να λαμβάνουν σημαντική χρηματοδότηση και να εκσυγχρονίζονται, ώστε να εξασφαλιστεί ότι συμβάλλουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στην οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης και στους οικολογικούς και ψηφιακούς στόχους της ΕΕ.

ΙΙ. Κύπρος και ΠΔΠ

Η Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης (ΓΔΑ), Υπουργείο Οικονομικών, σε συντονισμό με τα αρμόδια Υπουργεία, είναι η υπεύθυνη αρχή για τον καταρτισμό των εθνικών θέσεων σε σχέση με τις διαπραγματεύσεις για το ΠΔΠ και την αναθεώρηση του κανονιστικού και νομοθετικού πλαισίου της Πολιτικής Συνοχής. Πρωταρχικές επιδιώξεις της ΓΔΑ είναι:

α) Αφενός, η εξασφάλιση όσο το δυνατό ευνοϊκότερου Χρηματοδοτικού Φακέλου για την Κυπριακή Δημοκρατία, ιδίως στα πλαίσια των κύριων επενδυτικών Πολιτικών της Ένωσης - όπως η Πολιτική Συνοχής, η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) και οι Πολιτικές Ασύλου και Μετανάστευσης - (οι οποίες προνοούν προ-κατανομές για τα Κράτη-Μέλη), λαμβάνοντας υπόψη και τις ιδιαιτερότητες της Κύπρου ως νησιώτικο Κράτος-Μέλος και

β) Αφετέρου, η προσπάθεια διασφάλισης όσον το δυνατό ευνοϊκότερων προνοιών υλοποίησης των σχετικών κονδυλίων, με απώτερο στόχο την αποτελεσματική απορρόφηση/ αξιοποίηση τους από τις αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας (και ιδιαίτερα από την ΓΔΑ, όσον αφορά στα κονδύλια της Πολιτικής Συνοχής).

Στο πλαίσιο αυτό, και έπειτα από εντατικές διαπραγματεύσεις και διαβουλεύσεις οι οποίες διήρκησαν πέραν των δύο ετών, η ΓΔΑ κατάφερε να εξασφαλίσει για την Κυπριακή Δημοκρατία ένα σημαντικά αυξημένο χρηματοδοτικό φάκελο για την περίοδο 2021-2027. Συγκεκριμένα, έχουν κατανεμηθεί κονδύλια συνολικού ύψους €2,7 δις (σε τιμές 2018) εκ των οποίων, €1,5 δις από τον βασικό κορμό του ΠΔΠ 2021-2027 και €1,2 δις στο πλαίσιο του Next Generation EU.

Από τον βασικό κορμό του ΠΔΠ 2021-2027 και συγκεκριμένα από τις δύο κύριες επενδυτικές πολιτικές της Ένωσης (Πολιτική Συνοχής και Κοινή Αγροτική Πολιτική) η Κυπριακή Δημοκρατία εξασφάλισε κονδύλια ύψους €1,3 δις (€853 εκ. για την Πολιτική Συνοχής και €490 εκ. για την ΚΑΠ, αντίστοιχα). Επίσης, εξασφαλίστηκαν €50 εκ. για τα Ταμεία Εσωτερικών Υποθέσεων και €37 εκ. από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας.

Σημειώνεται ότι, τα αποτελέσματα των προσπαθειών της Κύπρου ήταν ιδιαίτερα σημαντικά στην Πολιτική Συνοχής, όπου επιτεύχθηκε αύξηση €200 εκ. σε σχέση με την αρχική πρόταση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ανεβάζοντας το ύψος των πόρων για την Κύπρο από €653 εκ. σε €853 εκ. Είναι ιδιαίτερης σημασίας το γεγονός ότι, το συγκεκριμένο ποσό έχει κατανεμηθεί στην Κύπρο ως αναγνώριση (για ακόμη μια φορά) των ιδιαιτεροτήτων της ως νησιωτικό Κράτος-Μέλος και λόγω των σχετικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει σε όρους ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας.

Τέλος, στα πλαίσια του Αποθεματικού Προσαρμογής στο Brexit, η Κύπρος μέσα από διαβουλεύσεις, εξασφάλισε €52 εκ.